TARİHÇESİ

• Adının Geldiği Yer

            Sultandağı ilçesi jeolojik Bakır Çağ devrinde kurulmuş, Selçuklular devrine kadar Bizanslıların elinde bulunmuş, Bizans"ın doğuya, Türklerin de batıya yaptığı akınlarda yol uğrağı olmuş, Anadolu-Bağdat yolunun geçmesi ile önem kazanmıştır. Antik çağdaki isimleri İNSUYU Oğuz Pınarının suyunun çıktığı yerin mağara (in) olması ile öyle ad almış olması çok muhtemeldir. Yine İshaklı' ya yakın bir yerde iki adet antik çağ şehri vardır. Bunlardan yeri bilinmeyen antik çağ şehri OREKREA vardır. 1071 Malazgirt zaferinden sonra Selçukluların Anadolu´yu Türk yurdu yapmak için akınlar düzenledikleri, sık sık Bizans ordusu ile karşı karşıya geldikleri tarihi gerçeklerdir. 1176 yılında Bizans İmparatoru tarafından, Türkleri Anadolu'dan atmak için büyük bir ordu toplar ve Bizans ordusu ile Selçuklu Ordusu şimdiki Bolvadin Ovasında karşı karşıya gelir. Selçuklu ordusu Bizans ordularının kalabalıklığı yüzünden ikiye ayrılır. Geceleri Emirboğa kumandasındaki birliklerin şimdiki Emirdağlarına, Sultanboğa kumandasındaki birliklerin ise, şimdiki Sultandağları'na çekildikleri rivayet edilmiştir. Selçuklu zaferinden sonra zapt edilen bu yerlere, 1257 yılında iskân işleri tamamlandıktan sonra, Sultandağı (İSHAKLI), İshak Bey isimli bir oba beyine arazisi tımar olarak verilmiştir. İlçenin eski ismi de, kurucusunun ismine izafeten İSHAKLI olarak konmuştur. Bir rivayete göre de, Selçuklu ordusunun bir kanadına kumanda eden, İSHAK Bey adındaki kumandan savaşta zayıf düşerek geri çekilmek mecburiyetinde kalır. Şimdiki ilçe merkezinin bulunduğu yere saklanır. Bu yerler o zamanlar sık ormanlarla kaplı olduğundan İSHAK Bey´i takip eden düşman bu sahaya girememiş ve İSHAK burada saklı demiş, İSHAK saklı denilirken de ilçenin isminin İSHAKLI olarak kaldığı söylenir. İshak Bey bu savaşta şehit düşmüş ve mezarı Çarşı Camii"nin Güneyindedir. Mezar 1989 yılında belediye tarafından yeniden onarılmıştır. Aynı savaşta Uç Beyi Ahmet Remzi Tarhani de şehit düşmüş olup mezarı Akşehir yolu üzerindedir. Sultandağı 01.04.1958 tarihinde 7033 sayılı yasa ile Çiftlik kasabası ile birleştirilmiş ve İlçe olmuştur. İsmini de Eteğinde kurulduğu Sultandağları'ndan alarak SULTANDAĞI İlçesi olarak isimlendirilmiştir. İki belde arasındaki uyuşmazlık ve geçimsizlik 14 yıl sürmüş, Çiftlik semtinin isteği üzerine 29.02.1972 tarih ve 10686 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Çiftlik semti ayrılarak YEŞİLÇİFTLİK kasabası adını almıştır. Şimdi İlçe Merkezi SULTANDAĞI olarak devam etmektedir.

• Selçuklular Dönemi

Sultandağı İlçesinin kurulduğu yer, Anadolu Bağdat yolunun üzerinde bulunmasından dolayı önem kazanmıştır. Bunun içinde yapılan savaşlarda, Bizanslılar ve Selçuklular arasında sık sık el değiştirmiş, daha sonra büyük haçlı ordularının akınlarına sahne olmuş, Selçukluların Haçlı Ordusunu yenmesi ile tekrar Selçuklulara geçmiştir.

İslam Ordularının geçişleri de bu güzergâhtan olmuştur. Selçuklular burayı bir köprübaşı olarak kullanmışlardır. İlçe merkezinde Selçuklu imzasını taşıyan büyük eser İSHAKLI KERVAN SARAY´I Selçuklu Hakanı Alâeddin Keykubat zamanında 1249 yılında, veziri SAHİP ATA Fahrettin-i Ali tarafından yaptırılmıştır. Bu külliyenin masraflarının karşılanması için de bugünkü Yeşilçiftlik kasabasına büyük bir çiftlik kurmuştur.

• Anadolu Beylikleri Dönemi

Selçukluların yıkılmasından sonra Eşref Oğullarının, Sahip Ata Oğullarının, Germiyan Oğullarının ve Karaman Oğulları Beylikleri arasında sık sık el değiştirmiştir.

• Osmanlılar Dönemi

           İshaklı, Fatih Sultan Mehmet Han tarafından Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. Etrafı surlarla çevrili ve üç kapısı olan İshaklı´nın surlarını Fatih Sultan Mehmet yıktırmıştır. Yavuz Sultan Selim Mısır ve İran, Kanuni Sultan Süleyman, İran seferine buralardan geçmişlerdir. Uzun yıllar Akşehir´e bağlı kalmış, sonra ilçe olmuş ve Afyon Sancağı, Bursa Vilayetine (Hüdavendigar) bağlı olarak 1890 yılına kadar ilçe olarak yönetim devam etmiştir. Sonra ilçelikten Bucak (Nahiye) Merkezi yapılmış ve Bolvadin İlçesine bağlı olarak Afyonkarahisar vilayetine bağlanmıştır.

• Cumhuriyet Dönemi

            İstiklal Savaşının Hareketli zamanına ait Büyük Taarruz planlarının hazırlandığı ve uygulandığı karargâh olarak kullanılmış, asker yerleştirilmiş bir beldedir. İSHAKLI 1865 yılında Belediye olmuş, bu belediyelik 1930 yılına kadar sürmüş, nüfusun azalması ile belediyelik 1930 yılında düşürülmüş ve bucak merkezi olarak ve muhtarlıkla idare edilmiştir.1955 yılında tekrar belediyelik hakkını elde etmiş, 1958 yılında Çiftlik ile birleşerek SULTANDAĞI ismi ile ilçe merkezi olmuştur.

İLÇENİN EKONOMİK DURUMU

 İlçenin zirai durumu, arazi bölünüşü aşağıdaki şekilde olup işlenen arazinin büyük bir kısmında kuru ziraat yapılarak, hububat ürünü üretimi sağlanmaktadır.

 Ekilebilen arazinin 70.000 dekarlık sahası, çeşitli akarsular, derin kuyu ve artezyenlerden sulandığı, 138.500 dekarlık tarla bitkisinin ekilen kısmında ise kuru ziraat yapıldığı, 70.000 dekarlık arazinin 36.000 dekarlık kısmında modern meyvecilik, 4.000 dekarlık kısmında baklagiller, sebze ve diğer sanayi bitkilerinin üretildiği İlçe Tarım Müdürlüğünün 2000/2005 yılı istatistiklerinden doğrulanabilmektedir.

  İlçe merkezi ve 13 yerleşim yeri olan köy ve kasabaları, geçiminin %60´ını hububattan sağlamaktadır. İlçe merkezi dâhil 7 köy ve kasabada çeşitli meyve türleri yetiştirilmektedir. Son yıllarda standartlara uygun modern meyvecilik teknikleri ile yüksek kalitede kiraz, vişne, elma yetiştirilerek iç ve dış pazarlarda rekâbet imkânı bularak çevre ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır. Bu gaye ile ilçenin Dereçine Kasabasında, meyve suyu ve konsantre fabrikası açılmıştır. MORELLO firmasınca çalıştırılmaktadır. Ayrıca ilçe merkezine 1991 yılında Alman KÜHNE firması sirke fabrikası ve KAVALA firması da KONSERVE fabrikası açmıştır. Kavala firması fabrikayı NİMEKS firmasına satmış olup şimdi bu fabrikada çeşitli meyve ürünleri paketlenmektedir. İlçede ve çevre kasaba ve köylerde soğuk hava depoları bulunmaktadır.  Önceki yıllarda ilçe ekonomisine büyük katkısı olan mer´a hayvancılığı, mer´aların azalması ve nüfusun çoğalması nedeniyle ilçedeki hayvancılık, mer´a hayvancılığından besi hayvancılığına dönüşmüştür. İlçede üretilen süt çeşitli firmalara satılmaktadır. Köylerde Kooperatifler kurularak, kültür inekleri getirilmektedir. Küçükbaş hayvanlarımız son yıllarda oldukça azalmış ve büyük baş hayvancılık çoğalmıştır. Besi hayvanları da Afyonkarahisar ve İstanbul´a kesime gönderilmektedir. Elma fiyatlarının düşmesi ile de elma bahçeleri sökülmekte ve kiraz üretimi hızla çoğalmaktadır.

İLÇENİN COĞRAFİ KONUMU 

    Doğusunda Konya İli Akşehir İlçesi, Batısında Çay ilçesi, Kuzeyinde Bolvadin İlçesi, Güneyinde Isparta İli Yalvaç İlçesi ile çevrilidir.